Vì sao học phát âm theo từ điển vẫn gặp khó khăn khi nghe?

Tra từ điển không đủ để bạn nghe được một từ trong câu bởi chúng có nhiều cách phát âm, chưa nói tới hiện tượng đồng hóa hay nuốt âm.

Thầy giáo tiếng Anh Quang Nguyen chia sẻ lý do bạn gặp khó khăn khi nghe.

Đối với người Việt, riêng việc mở từ điển ra tra và nghe phát âm của từ mới là điều tích cực. Nhưng đáng buồn là kể cả tra và học phát âm thật chuẩn theo từ điển, bạn vẫn có thể gặp khó khăn khi nghe.

Ngay cả khi biết cách phát âm “chuẩn từ điển” của một từ thì từ đó vẫn có rất nhiều cách phát âm. Ví dụ, một người bản xứ có thể phát âm từ “actually” theo ít nhất bảy cách. Đó là chưa nói tới các hiện tượng như đồng hóa (assimilation): “good morning” thành “goob morning“; hay nuốt âm (elision): “five p.m.” thành “fai p.m.”.

Vậy, làm thế nào một người có thể “khớp” quá nhiều cách phát âm vào một từ để có thể nghe hiểu được?

Có quan điểm cho rằng mọi người thường học một kiểu phát âm “chuẩn”, rồi “khớp” nó với các âm thanh tương tự để luận ra từ. Ví dụ, bạn biết từ “better” phát âm là /ˈbet.ər/, sau khi nghe người Mỹ nói /ˈbed.ər/ thì tự luận ra được. Quan điểm này tương đối ít thuyết phục vì số lượng “version” (phiên bản) của một từ có thể quá nhiều khiến người nghe không xử lý được.

Quan điểm gần đây hơn cho rằng chúng ta lưu giữ rất nhiều “bản sao” cách phát âm của một từ và “khớp” với âm mà chúng ta nghe được để luận nghĩa. Nói cách khác, người học “thuộc” cả hai phiên bản “better” và “bedder” phục vụ cho quá trình nghe.

Theo kinh nghiệm của mình, quan điểm này phù hợp với thực tế. Người Mỹ bản xứ sống ở Michigan nếu ít tiếp xúc với cộng đồng quốc tế thường gặp khó khăn khi hiểu tiếng Anh của những người này. Lý do là họ chưa có phiên bản tiếng Anh theo cách nói của người Trung Quốc hay Việt Nam trong não. Tương tự, mình không gặp vấn đề khi nghe tiếng Anh – Mỹ, nhưng tương đối khó khăn khi xem phim nói tiếng Anh – Anh như Shelock Holmes.

Như vậy, trong việc học nghe tiếng Anh bạn cần làm quen với nhiều hơn một cách phát âm, hơn là chỉ biết cách phát âm trong từ điển.

Để nghe tiếng Anh tốt hơn, thứ nhất người học nên chọn một chuẩn tiếng Anh (ví dụ Anh – Mỹ) và làm quen với các cách phát âm của từ, đặc biệt là nghe từ trong câu (connected speech). Ví dụ, nghe “gotcha” thì biết đó là “got you” hay “wa da dja mean?” thì biết đó là “what do you mean?“.

Thứ hai, sau khi đã quen với một chuẩn phát âm (cả từ vựng lẫn các cách nối, luyến, nuốt âm), bạn nên làm quen với các kiểu phát âm khác, ví dụ Anh – Australia, Anh – Anh, Anh – Ấn… Càng tiếp xúc với tiếng Anh nhiều, bạn sẽ càng “lưu trữ” được nhiều phiên bản của một từ, và nghe tiếng Anh tốt hơn.

Tóm lại, biết tra từ điển để phát âm chuẩn là một bước quan trọng, nhưng chưa đủ để bạn có thể nghe được từ đó trong một câu, đặc biệt khi nghe “accent” xa lạ. Cách tốt nhất là nghe thật nhiều và có mục tiêu rõ ràng, làm quen với nhiều phiên bản tiếng Anh, như vậy kỹ năng nghe của bạn sẽ tiến bộ nhanh.

Nguồn: Vnexpress